Ένας μηχανισμός επιβίωσης
Η τάση να αποφεύγουμε τη δυσαρέσκεια των άλλων μπορεί να μοιάζει με απλή ευγένεια ή ενσυναίσθηση. Ωστόσο, όταν γίνεται ένας αυτοματοποιημένος τρόπος ύπαρξης, μπορεί να υποδηλώνει μια βαθύτερη προσαρμογή σε ένα περιβάλλον συναισθηματικής αστάθειας.
Παιδική Ηλικία και Συναισθηματική Ασφάλεια
Κατά τα πρώτα μας χρόνια, η συναισθηματική σταθερότητα των γονέων μας διαμορφώνει τον τρόπο που σχετιζόμαστε με τον κόσμο. Εάν μεγαλώσαμε σε ένα περιβάλλον όπου η αγάπη και η αποδοχή ήταν υπό όρους—αν, δηλαδή, η στοργή αποσυρόταν όταν οι γονείς μας ήταν θυμωμένοι ή απογοητευμένοι—τότε μπορεί να μάθαμε ότι η ηρεμία τους ήταν η προτεραιότητά μας. Ένα παιδί που παρατηρεί ότι η αντίδραση των γονέων του είναι απρόβλεπτη, συχνά αναπτύσσει την ικανότητα να “διαβάζει” τα συναισθήματα των άλλων και να προσαρμόζεται για να διατηρεί την αρμονία.
Από την Επιβίωση στην Αυτόματη Αντίδραση
Αυτό το μοτίβο, ενώ αρχικά λειτουργεί ως στρατηγική προστασίας, μπορεί να μετατραπεί σε έναν δυσλειτουργικό τρόπο σχέσεων στην ενήλικη ζωή. Οι άνθρωποι που έχουν μεγαλώσει με αυτή την ανάγκη μπορεί:
- Να αγχώνονται υπερβολικά στην προοπτική σύγκρουσης.
- Να αισθάνονται υπεύθυνοι για τη διάθεση των άλλων.
- Να καταπιέζουν τα δικά τους συναισθήματα για να διατηρήσουν την ηρεμία.
- Να δυσκολεύονται να θέσουν όρια, φοβούμενοι ότι θα χάσουν την αποδοχή.
Το αποτέλεσμα είναι συχνά η χρόνια συναισθηματική εξουθένωση και η απομάκρυνση από τις αυθεντικές μας ανάγκες.
Το Δικαίωμα να Νιώσουμε Τα Συναισθήματά μας
Όταν προσπαθούμε να ηρεμήσουμε κάποιον πριν καν προλάβει να νιώσει τα συναισθήματά του, του στερούμε μια σημαντική ευκαιρία: την ευκαιρία να αντιμετωπίσει, να κατανοήσει και να επεξεργαστεί τα δικά του συναισθήματα.
Τα δυσάρεστα συναισθήματα δεν είναι επικίνδυνα. Είναι κομμάτι της ζωής και της ανάπτυξης. Οι άνθρωποι δεν καταρρέουν όταν νιώθουν απογοήτευση ή λύπη—αντίθετα, έχουν την ικανότητα να αντεπεξέλθουν.
Το να προσπαθούμε να “σώσουμε” κάποιον από το να νιώσει ένα δύσκολο συναίσθημα δεν είναι πάντα βοήθεια. Μπορεί να είναι εμπόδιο στην προσωπική του εξέλιξη.
Πώς Αλλάζει Αυτό το Μοτίβο
Το πρώτο βήμα είναι η συνειδητοποίηση: η τάση να αποφεύγουμε τη δυσαρέσκεια των άλλων δεν είναι απλώς θέμα προσωπικότητας, αλλά ένας μηχανισμός που αναπτύξαμε για να αισθανθούμε ασφαλείς. Αυτό σημαίνει ότι μπορούμε να τον επανεκπαιδεύσουμε.
- Εξετάζουμε το παρελθόν μας – Αναγνωρίζουμε πότε και πώς μάθαμε να συνδέουμε τη δική μας αξία με την ικανοποίηση των άλλων. Όταν νιώθεις την ανάγκη να διορθώσεις τα συναισθήματα κάποιου άλλου, ρώτησε τον εαυτό σου: Είναι πραγματικά δική μου ευθύνη; Ή είναι απλά η παλιά μου συνήθεια να προσπαθώ να “φτιάξω” τα πράγματα για να νιώσω ασφαλής;
- Ανεχόμαστε τη δυσφορία – Μαθαίνουμε να αντέχουμε τη στιγμή που κάποιος άλλος μπορεί να είναι αναστατωμένος μαζί μας χωρίς να σπεύδουμε να “διορθώσουμε” την κατάσταση. Το να βλέπεις κάποιον να απογοητεύεται, να θυμώνει ή να στενοχωριέται δεν σημαίνει ότι πρέπει να το διορθώσεις. Παρατήρησε αυτή την παρόρμηση χωρίς να δράσεις άμεσα. Δεν είσαι υπεύθυνος/η για το πώς νιώθουν οι άλλοι. Οι ενήλικες άνθρωποι έχουν τη δική τους συναισθηματική διαχείριση.
- Εξασκούμαστε στο να λέμε “όχι” – Το να θέτουμε όρια δεν σημαίνει ότι απορρίπτουμε κάποιον, αλλά ότι σεβόμαστε τις δικές μας ανάγκες. Άκου τα δικά σου συναισθήματα: Τι χρειάζεσαι εσύ σε αυτές τις στιγμές; Πώς μπορείς να φροντίσεις τον εαυτό σου, αντί να στραφείς αμέσως στη φροντίδα των άλλων;
Η διαδικασία αυτή απαιτεί χρόνο, αλλά μπορούμε να μάθουμε ότι η αξία μας δεν εξαρτάται από το αν οι άλλοι είναι ικανοποιημένοι μαζί μας. Αντί να προσαρμοζόμαστε συνεχώς στις ανάγκες των άλλων, μπορούμε να αρχίσουμε να ακούμε τις δικές μας.
💡 Η αλήθεια είναι ότι δεν μπορείς πάντα να προστατεύσεις τους άλλους από τη δυσφορία—και δεν χρειάζεται. Οι σχέσεις γίνονται αυθεντικές όταν οι άνθρωποι μπορούν να είναι αληθινοί, όχι όταν κάποιος θυσιάζεται για την ηρεμία των άλλων.
Αν θες καθοδήγηση για να αφήσεις πίσω σου αυτό το μοτίβο συμπεριφοράς και να αρχίσεις να δείχνεις τον αυθεντικό εαυτό σου στις σχέσεις σου κλείσε ένα ραντεβού εδώ και κάνε το πρώτο βήμα!
Αν θες να μάθεις περισσότερα για εμένα και την προσέγγισή μου στη θεραπεία, διάβασε εδώ !